Hunab Ku hōʻailona: koʻikoʻi i lawe mai i kou ola
maʻiʻo
Nui ka huikau o ka mōʻaukala e pili ana i ka hōʻailona Hunab Ku. ʻO ia hoʻi, ʻaʻole hiki i ka poʻe kākau moʻolelo ke haʻi i kona kumu maoli. Manaʻo kekahi o nā hōʻailona Hunab Ku mai nā Mayans aʻo kekahi poʻe e manaʻo nei he Aztec. Ma ka ʻaoʻao ʻē aʻe, aia kekahi mau mea hiki ke hoʻihoʻi i ke kumu o ka hoʻomana Karistiano. Ua ʻike ʻia ka hōʻailona o Hunab Ku ma ia wahi ma ka inoa ʻo Diccionario de Motul.
ʻO ka hōʻailona o Hunab Ku ʻo ia ke Akua hoʻokahi a i ʻole ke Akua hoʻokahi e like me ka ʻōlelo Mayan. Eia naʻe, ua like kona manaʻo. ʻO ia ka ʻōlelo no ke ola ʻana o hoʻokahi Akua i nā kānaka a pau. ʻO kēia ke Akua nui a mana loa. ʻAʻohe kino kino ke Akua ma ka kikokikona. Eia naʻe, ʻoi aku ka ikaika o ke ao holoʻokoʻa. No laila, ʻo ke Akua ke kumu nui o nā mana a pau. ʻO ka puke a Chilam Balam o Chumayel e hopu i ka huaʻōlelo o Hunab Ku.
Eia naʻe, hiki mai kēia puke ma hope o ka naʻi ʻana o Sepania. Ma waho aʻe, ʻaʻohe mea hōʻike ʻo ia kekahi o nā hōʻailona Mayan ma ka kikokikona. Eia naʻe, manaʻoʻiʻo ka nui o ka poʻe he hōʻailona Mayan. Wahi a kekahi, ʻo Hunab Ku kekahi o nā akua Mayan. ʻO ia ka manaʻo o ka huaʻōlelo Hunab Ku he ʻoi aku ka nui o ke ʻano o ke ola ma mua o ka pāʻani ʻana ma ka honua.
Hunab Ku – He hōʻailona Mayan
ʻO ka hōʻike wale nō ʻo Hunab Ku he hōʻailona Mayan ʻo ia ka hele ʻana ma ka kalena Mayan. ʻO kēia kekahi o nā kumu i loaʻa ai i ka logo ka manaʻo ikaika o nā pōʻai like ʻole e hana nei i ke ola o nā kānaka a me ke ʻano o ke ʻano. Ma kekahi manaʻo, hōʻike ia i ka hōʻailona o ka lokahi, ke kaulike, a me ka hoʻonohonoho e ola nā mea ola a pau ma ka honua. Loaʻa i ka hōʻailona ka mana e hōʻike ai aia ke Akua ma nā wahi a pau.
Eia kekahi, he nui kona mana i hiki ole ke hoohalike. Ma kona ala, hiki iā ia ke hoʻoponopono i nā ikaika a pau e pili ana i ke ola o nā mea āpau o ke ao holoʻokoʻa me nā ʻuhane. Ma kona naʻauao, ua hāʻawi ʻo ia i nā mea ola i ke kuleana e mālama i ka honua ma kona ʻaoʻao. E hoʻomanaʻo ʻo ka hōʻailona ikaika loa o Hunab Ku he kaulike. ʻO ka ikaika ia e hoʻokele i kona makemake.
Ke aʻo ʻana i ke ʻano o ka loaʻa ʻana o ke kaulike ma o ke aʻo ʻana a Hunab Ku
Ke hoʻopaʻa nei ʻoe i ke ʻano o ke kaulike e pili ana i ka hōʻailona o Hunab Ku, a laila pono ʻoe e hoʻomanawanui. ʻO kēia no ka mea he manaʻo ākea ia e pili ana i nā mea āpau o ke ola. No laila, ʻo ke ala maikaʻi loa e hana ai, ʻo ia ke aʻo ʻana i ka manaʻo nui a me ke ʻano o ke kaulike e pili ana i ka hōʻailona Hunab Ku. Ma hope, hiki iā ʻoe ke hoʻohana i kēlā mau manaʻo i kou ola e kōkua iā ʻoe e hoʻokō me ka maluhia.
Inā ʻoe e nānā i ka hoʻokele koʻikoʻi o ka honua e like me ka mahina, ka lā, ka pō a me ke ao, ka wā, ka mālamalama, a me ka pōʻeleʻele, e ʻike ʻoe i ke koena o ke kaulike ma ia mea a pau. Aia kekahi ʻaelike paʻa e ʻōlelo ana ʻaʻole hiki i kekahi ke noho me ka ʻole o kekahi - no ka laʻana, ka pilina ma waena o ka lā a me ka mahina. Hoʻokahi wale nō o nā mea hiki ke hele i ka pō a ʻo kekahi i ke ʻano i ke ao. Ma kekahi ʻano, hoʻololi lākou i ka hāʻawi ʻana i kahi manaʻo i kekahi i ʻole e huikau.
Nā Manaʻo o nā hōʻailona kāne a me nā wahine
Aia kahi kaulike e pono ai mākou e mālama i nā mea pili i ka moekolohe. ʻOiai i loko o ka nohona o kēia mau lā, ʻo ka nīnau no ke kāne kekahi o nā kumuhana koʻikoʻi loa aʻu e manaʻo nei e mahalo ʻia kāna mau kuʻuna. ʻO kēia ke ala maikaʻi loa e mālama ai i ka pono a me nā aʻo o ka mōʻaukala kanaka. Eia nō naʻe, pono e loaʻa nā ʻokoʻa wale nō inā pilikia ke kūlana a hoʻoweliweli i ke ola. Pili pū kēia i ka manaʻo o ka male. He manaʻo ia e hana ʻia ma waena o ke kāne a me ka wahine e mālama i ke kaulike a me ka pono o ke ʻano.
Ke Kaapuni o ke Ola a me ka Make
Ke hānau ʻia ʻoe e komo maoli ʻoe i ke ao, a mālama ʻia ke koena no ka mea i ka manawa like e lawe ana kekahi i ko lākou hanu hope. Akā naʻe, ʻike wau ʻo ka make kekahi o nā kumuhana weliweli akā e hoʻomanawanui mai iaʻu. ʻO ke ola kahi manaʻo e loaʻa ana i hiki iā ʻoe ke hoʻāʻo i kou ikaika a me kou nāwaliwali ma mua o kou hele ʻana i kahi ʻoi aku ka maikaʻi. Ma hope o laila hiki iā ʻoe ke piʻi i ke aupuni lani a lilo i waena o nā ʻuhane i wae ʻia. Eia kekahi, kōkua ia i ka hoʻokumu ʻana i kahi o ka ulu a me ka holomua e pili ana i nā hoʻomohala āu i haʻalele ai ma ke ʻano he poʻe.
Ka Hoailona o na Kau
Manaʻo wau ʻo ia paha ke ala kūpono e hōʻike ai i ke ʻano o ke kaulike a me ka haunaele ma waena inā ʻaʻole ʻike ʻia. ʻElua kau mua ʻo ke kauwela a me ka hoʻoilo. Eia naʻe, ʻaʻole hiki iā lāua ʻelua ke noho i kēlā me kēia manawa. ʻO ia ke kumu i loaʻa ai iā lākou kahi manawa hoʻololi ma waena. ʻO nā kau hoʻololi ka pūnāwai a me ka hāʻule. ʻO ka pūnāwai ka manawa e wehe ai i ke kauwela a hoʻopau i ka hoʻoilo, ʻoiai ʻo ke kauwela e pau ai ke kauwela a hāʻawi i ke ala i ka hoʻoilo. Hana like lākou a pau a pili i ka manawa o kekahi. No laila, mālama lākou i ke koena o ka wā a me ke kau.
hōʻuluʻulu manaʻo
ʻO ke aʻo ʻana i ka manaʻo hōʻailona o Hunab Ku ʻo ia kekahi o ka waiwai nui ʻoiai ka moʻolelo huikau i loaʻa iā ia. Ma waho aʻe o ia mea, he mea koʻikoʻi nō ia me ka ʻokoʻa o kāna moʻolelo. Hiki iā ʻoe ke hoʻohana iā ia e hoʻomaopopo i ka manaʻo a me ke kumu o ke akua kiʻekiʻe hoʻokahi. Eia kekahi, e ʻike ʻoe i ke kumu o ke kauoha akua kiʻekiʻe, a me ke kaulike. Ma waho aʻe o nā mea a pau e loaʻa iā ʻoe ka mahalo i ke ʻano o ka pilina a me nā pilina hana ma ka honua. Ma ka mālama ʻana i nā pilina like i loaʻa iā mākou i nā makahiki, ua paʻa mākou e pale i ka huikau i ko mākou ola. Eia kekahi, e kōkua iā mākou e mālama i ka laʻa o kā mākou mau hōʻailona a me ka hoʻoilina.